Achtergrond en doel

Allergenen zijn deeltjes (bijvoorbeeld in uitwerpselen van de huisstofmijt) die het menselijk immuunsysteem kunnen prikkelen. Wanneer iemand veel in aanraking komt met het allergeen van de huisstofmijt en daar gevoelig voor is, dan kan die persoon een verhoogde afweerreactie hiertegen krijgen. We noemen zo iemand ‘gesensibiliseerd’ tegen huisstofmijtallergeen.

Personen met zo’n verhoogde afweerreactie hebben en vergrote kans om astma of allergie te ontwikkelen. Mensen die allergisch zijn tegen huisstofmijt kunnen baat hebben bij mijtwerende matras- en kussenhoezen. Deze hoezen zijn fijn geweven waardoor kleine deeltjes (en ook allergenen) worden tegengehouden. De hoezen laten wel lucht en vocht door.

In PIAMA hebben wij onderzocht of het gebruiken van zulke hoezen meteen vanaf de geboorte tot de leeftijd van 8 jaar het ontstaan van astma en allergie kan voorkόmen. Dit deden we door te onderzoeken:

1. wat de invloed van mijtwerende matras- en kussenhoezen was op de hoeveelheid huisstofmijtallergeen waarmee het kind in aanraking kwam en;
2. wat de invloed van deze hoezen was op de ontwikkeling van astma en mijtallergie tijdens de eerste 8 levensjaren.

Opzet

Aan het begin van de PIAMA studie is een groep kinderen van allergische moeders geselecteerd voor de Interventiestudie. Deze kinderen hebben een hogere kans op astma of allergie dan kinderen van niet-allergische moeders.

Volgens een willekeurig schema kreeg de helft van deze kinderen mijtwerende hoezen en de andere helft vergelijkbare hoezen die niet mijtwerend zijn (placebo). Een derde groep kinderen (controlegroep) kreeg geen matrashoezen. Elke groep bestond uit ongeveer 400 kinderen.

Bij deze kinderen thuis werd huisstof verzameld, en daarin werd de hoeveelheid huisstofmijtallergeen bepaald. Om het huisstof te verzamelen ging een medewerker van PIAMA met een stofzuiger op huisbezoek. De matras werd gezogen en het stof werd verzameld op een filter en daarna in een reageerbuis gedaan. Ook van de vloer in slaap- en woonkamer werd stof verzameld. Dit gebeurde al een keer voordat het kindje was geboren, daarna op de leeftijden van 3 maanden, 1, 4 en 8 jaar.

We onderzochten of er minder allergenen op de matras zat als er een mijtwerende hoes omheen zat vergeleken met een hoes die niet mijtwerend is (placebo), of helemaal geen hoes.

Resultaten

Er kwam iets minder huisstofmijtallergeen voor op de mijtwerende hoezen vergeleken met de placebohoezen.^1,2 Tot aan de leeftijd van 2 jaar leek het erop dat ook het risico op astma iets lager was in de groep kinderen die op de mijtwerende hoezen sliepen dan in de groep kinderen die op de placebo hoezen sliepen.¹

Op de leeftijd van 8 jaar was er nog steeds iets minder huisstofmijtallergeen te vinden op de mijtwerende hoezen dan op de placebohoezen.³ Maar in beide groepen kwam astma en allergie even vaak voor.³ Mogelijk kwam dit mede doordat er in onze studie maar een klein verschil was in de hoeveelheid mijtallergeen vóór en na het toepassen van de hoezen.

Conclusie

Het gebruik van matrashoezen die geen huisstofmijtallergeen doorlaten, zorgt voor een iets verlaagde blootstelling aan dat allergeen, maar helpt niet om astma te voorkómen.

Aanvulling bij deze bevindingen

De hoeveelheid mijtallergeen die aan het begin van het PIAMA onderzoek werd gevonden op de matrassen van de baby’s en hun ouders was heel laag vergeleken met hoeveelheden die gevonden waren in vergelijkbare studies op eerdere momenten. Weergegevens van het KNMI lieten zien dat de winters van 1995/1996 en van 1996/1997 extreem koud zijn geweest. Ook was de hoeveelheid neerslag zeer klein.

Onder zulke omstandigheden gedijt de huisstofmijt niet goed. Dit heeft er mede voor gezorgd dat matrashoezen geen groot effect hebben gehad. Ook op de bedden zonder hoezen kwam namelijk weinig huisstofmijtallergeen voor.⁴

De koude winters verklaren echter niet alles: Andere geboortecohorten hebben ook onderzocht of het verminderen van huisstofmijtallergeen mogelijk beschermt tegen astma en allergie. Ook zij vonden dit effect niet.

Referenties

1. Koopman LP, van Strien RT, Kerkhof M et al.
   Placebo-controlled trial of house dust mite-impermeable mattress covers: effect on symptoms in early childhood
   Am J Respir Crit Care Med. 2002;166(3):307-13. doi: 10.1164/rccm.2106026.
   
2. Corver K, Kerkhof M, Brussee JE et al.
   House dust mite allergen reduction and allergy at 4 yr: follow up of the PIAMA-study
   Pediatr Allergy Immunol. 2006;17(5):329-36. doi: 10.1111/j.1399-3038.2006.00410.x.
   
3. Gehring U, de Jongste JC, Kerkhof M et al.
   The 8-year follow-up of the PIAMA intervention study assessing the effect of mite-impermeable mattress covers
   Allergy. 2012;67(2):248-56. doi: 10.1111/j.1398-9995.2011.02739.x.
   
4. Brunekreef B, van Strien R, Pronk A et al.
   La mano de DIOS…was the PIAMA intervention study intervened upon?
   Allergy. 2005;60(8):1083-6. doi: 10.1111/j.1398-9995.2005.00881.x.